Ağrı’nın Taşlıçay ilçesinde kadınlar, doğanın canlandığı ilkbahar mevsiminde, kışın yemeklerde ve peynir yapımında kullanmak için çeşitli şifalı bitkileri toplamaya başladı. Bu gelenek, hem kültürel bir mirasın korunması hem de sağlık açısından önemli faydalar sunması bakımından dikkat çekiyor.
BİTKİ TOPLAMA SEZONU BAŞLADI
Kış mevsiminin çetin geçtiği Ağrı’da, karların erimesi ve ilkbahar yağışlarıyla doğa adeta yeniden doğuyor. Bu süreç, yerel halk için önemli bir etkinlik olan bitki toplama sezonunun başlangıcını işaret ediyor. Taşlıçay ilçesinde yaşayan kadınlar, bu dönemde civanperçemi, nane, kekik ve evelik gibi çeşitli bitkileri topluyor. Toplanan bu bitkiler, güneşte kurutularak kışa hazırlanıyor.
GELENEKTEN GELEN ŞİFA
Yüksel Ateş, her yıl ilkbahar aylarında doğaya çıkarak bitki topladıklarını belirtiyor. Bitkilerin birçok hastalığa iyi geldiğini söyleyen Ateş, “Baharın gelişiyle bitkiler yeşermeye başladı. Bu bitkileri kışın kaynatıp çay gibi içiyoruz. Bölgemizde bu tür bitkilerin sayısı çok fazla. Bu bitkileri yemeklerde de kullanıyoruz,” diyor. Bu gelenek, nesiller boyu süregelen bir bilgi birikimini ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarını yansıtıyor.
ŞEHİR DIŞINDAN GELEN İLGİ
Zonguldak’tan kızını ziyarete gelen Reyhan Kartal da bu sürece katılarak akrabalarıyla birlikte bitki topladığını ifade ediyor. “Burada şifalı otların olduğunu biliyordum. Çeşitli bitkiler topladım ve Zonguldak’a gittiğimde tanıdıklarıma vereceğim,” diyen Kartal, bu bitkilerin şehir dışından da büyük ilgi gördüğünü ve aile üyeleri ile arkadaşlarına şifa kaynağı olacağını belirtiyor.
ŞİFALI BİTKİLERİN FAYDALARI
Toplanan bitkiler arasında yer alan civanperçemi, nane, kekik ve evelik gibi bitkiler, hem sağlık açısından hem de gastronomi kültürü açısından önemli bir yer tutuyor. Civanperçemi, sindirim sorunlarına iyi gelirken, nane rahatlatıcı etkisiyle biliniyor. Kekik, antiseptik özellikleriyle öne çıkarken, evelik ise vitamin ve mineral açısından zengin bir kaynak.
KÜLTÜREL MİRASIN YAŞATILMASI
Taşlıçay’da kadınlar, bu bitkileri toplarken aynı zamanda kültürel mirası da yaşatıyor. Geleneksel bilgi ve tecrübeler, yeni nesillere aktarılırken, bu süreç toplumsal bağları da güçlendiriyor. Toplanan bitkiler, kış boyunca hem lezzetli yemeklerin malzemesi hem de şifalı çayların kaynağı oluyor.
DOĞAYA SAYGI VE SÜRDÜRÜLEBİLİR YAŞAM
Bu etkinlik, doğaya duyulan saygıyı ve sürdürülebilir yaşamın önemini de vurguluyor. Kadınlar, doğadan topladıkları bitkileri dikkatli ve bilinçli bir şekilde kullanarak, doğal kaynakların korunmasına katkı sağlıyor. Bu da gelecek nesillerin de bu kaynaklardan faydalanabilmesini sağlıyor.
Taşlıçay ilçesinde kadınların doğanın şifalı bitkilerini toplama süreci, hem yerel halk için bir gelenek hem de sağlıklı yaşamın bir parçası olarak önemini koruyor. Bu gelenek, her yıl baharın gelişiyle birlikte doğanın sunduğu nimetlerden faydalanmanın en güzel örneklerinden birini oluşturuyor.
OTLU PEYNİR NASIL YAPILIR?
Otlu peynir, özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaygın olarak yapılan bir peynir çeşididir. İşte adım adım otlu peynir yapımı:
Malzemeler:
- – 5 litre süt (tercihen taze ve tam yağlı)
- – 1 çay kaşığı peynir mayası
- – 1 çay kaşığı tuz
- – 1 çay bardağı ince doğranmış taze otlar (çörek otu, kekik, nane, dereotu, maydanoz gibi)
- – 1 çay bardağı kaya tuzu (peynir salamurası için)
- – Su
Hazırlık:
1. Sütü Hazırlama: Sütü geniş bir tencereye koyun ve ısıtın. Süt ılık hale geldiğinde (yaklaşık 35-40°C), peynir mayasını ekleyin ve iyice karıştırın.
2. Mayalama: Tencerenin üzerini örtüp 1-2 saat boyunca oda sıcaklığında mayalanmaya bırakın. Bu süre zarfında süt, pıhtılaşacak ve peynir oluşacaktır.
3. Kesme: Pıhtılaşmış sütü bir bıçak veya spatula ile kareler halinde kesin. Bu işlemi nazikçe yaparak peynirin kesilmesini sağlayın.
4. Dinlendirme: Kesilen peyniri bir süre daha (yaklaşık 30 dakika) dinlenmeye bırakın. Bu süre zarfında peynir daha da sertleşecektir.
5. Süzme: Peyniri bir tülbent veya ince delikli bir süzgeç yardımıyla süzün. Süzme işlemi sırasında peynirin suyunu (peynir altı suyu) iyice akıtın.
6. Otları Ekleyin: İnce doğranmış taze otları süzülen peynire ekleyin ve iyice karıştırın. Bu aşamada tuz da ekleyebilirsiniz.
7. Kalıplara Koyma: Karışımı peynir kalıplarına veya bir tülbentle sarılmış şekilde bir süzgece yerleştirin. Üzerine ağırlık koyarak birkaç saat boyunca iyice süzülmesini sağlayın.
8. Salamura Yapma: Peynir sertleştikten sonra dilimleyin ve salamura yapın. Bunun için kaya tuzunu suyla karıştırarak tuzlu bir çözelti hazırlayın. Peynir dilimlerini bu tuzlu suya koyun ve bir gece boyunca buzdolabında bekletin.
Sonuç:
Otlu peyniriniz hazır! Bu peyniri kahvaltılarda, salatalarda veya çeşitli yemeklerde kullanabilirsiniz. Peynirin tadını daha fazla geliştirmek için birkaç gün veya hafta boyunca salamurada bekletebilirsiniz. Afiyet olsun!
