Bakan Çavuşoğlu: Türk dünyasının artık yeni bir jeopolitik gerçekliği var

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi’nde düzenlenen ‘Türkiye’nin Teşebbüsçü ve İnsani Politikası’ bahisli konferansta konuştu. Çavuşoğlu, dünyada çok önemli meseleler, krizler, savaşlar olduğuna vurgu yaparak, “Savaşların ve çatışmaların yüzde 60’ı, Afganistan’ı da dahil edecek olursak bizim yakın coğrafyamızda. Münasebetiyle dünyada yalnızca fikirler değil, ekonomik faaliyetler değil, tehditler de global hale geldi. Çatışmalar, güç ve besin krizi, terörizm, iklim değişikliği, yabancı tersliği, İslam düşmanlığı, sistemsiz göç tüm insanlığı tehdit eder hale gelen gelişmeler, karşı karşıya kaldığımız tehdit ve sınamalardır. Artan milletlerarası rekabet, ortak tahliller bulmayı zorlaştırıyor. Global sıkıntılara baktığımız vakit, memleketler arası sistemi sorgulamamız lazım. Milletlerarası sistem bugün bu sıkıntıların tahliline katkı sağlayabiliyor mu? Çatışmaları engelleyebiliyor mu? Krizleri yönetebiliyor mu? Var olan çatışmaları dondurabiliyor mu? Yahut tahlili dondurulmuş meseleleri çözebiliyor mu?” dedi.

‘DÜNYANIN GEREKSİNİM DUYDUĞU GÜÇLERDEN BİRİSİ TÜRKİYE’DİR’

Uluslararası sistemi eleştiren Çavuşoğlu, “Sadece AGİT (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı) değil, Birleşmiş Milletler de yetersiz, Avrupa Birliği de yetersiz Avrupa Kurulu de yetersiz. Birkaç gün evvel NATO toplantısındaydık. NATO’nun yeni stratejik konsepti var, daha faal hale getirmeye çalışıyoruz. Sınama ve tehditlerle gayret konusunda daha tesirli olsun diyoruz, bunun içinde terörizm de var. AGİT, 2’nci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa ve ötesinin barışı için kurulan bir projedir. Lakin bugün ne kadar yetersiz olduğunu görüyoruz. Milletlerarası sistemin yetersiz olduğu devirlerde inisiyatif alacak, yol gösterecek, liderlik edecek teşebbüsçü güçlere gereksinim var. Bugün gururla söylemek isterim; Türkiye bu güçlerin başında geliyor. Fakat yalnızca güçlü olmak yetmez, bu güçlerin birebir vakitte vicdani olması ve bedeller siyaseti izlemesi gerekiyor. Unsurlu olması, prensiplere sahip olması gerekiyor. İşte bu nedenle dünyanın gereksinim duyduğu güçlerden birisi Türkiye’dir. Zira medeniyetimizde ‘insan insanın kurdu değil umududur’ anlayışı var.” diye konuştu.

‘UYUŞMAZLIK TAHLİLİNDE MARKA HALİNE GELDİK’

Bakan Çavuşoğlu, Türkiye’nin Afrika’dan Asya’ya, Ortadoğu’dan Balkanlar’a kadar geniş bir coğrafyada umut bağlanan ülkelerin başında geldiğini tabir ederek, şöyle dedi:

“Küresel sıkıntıların hangisine bakarsanız hepsinde Türkiye’nin tahlilin bir kesimi olduğunu görürsünüz. Bunu yalnızca biz değil dünya görüyor. Uyuşmazlık tahlili ve arabuluculukta dünyada bir marka haline geldik. Dünyanın en büyük üç memleketler arası örgütü olan BM, AGİT ve İİT’de (İslam İşbirliği Teşkilatı) Arabuluculuk Dostlar Kümesi Eş Başkanlığı’nı yapan tek ülke Türkiye’dir. Filipinler’den Somali’ye, Balkanlar’dan Venezüella’ya kadar çatışmaların ve problemlerin olduğu yerlerde arabuluculuk yapıyoruz ve tahlile katkı sağlıyoruz. Yanı başımızda Ukrayna ve Rusya savaşını görüyorsunuz. Dünyadaki kutuplaşma ve cepheleşmeyi derinleştiren bu savaşta diplomasiyle sonuç alabilen Türkiye’den öbür bir ülke var mı? Yalnızca Türkiye. Bunun için yalnızca iki tarafla eşit halde görüşebilmek de yetmez. Prensipli olmanız lazım. Montrö’yü harfiyen uyguluyoruz. Herkesten evvel ‘bu bir savaştır’ dedik ve ‘savaşan tarafların gemileri boğazdan geçemez’ dedik. Biz savaşı reddettik. Daha sonra referandum oldu. Bu referandumu da reddettik. Kırım’ın yasa dışı ilhakını kabul etmediğimiz üzere Ukrayna’nın topraklarının da bu biçimde ilhak edilmesinin de yanlış olduğunu söyledik; ancak bunlara karşın tekrar Ukrayna’ya olan dayanağımız devam ediyor, insani yardımlarımız devam ediyor. Lakin bu unsurlu yaklaşımımız sayesinde her iki tarafta da eşit formda görebiliyoruz ve her iki tarafı da illa memnun edeceğiz diye bir anlayış yok. Bu iki ülke ortasındaki esir değişimi ve tıpkı vakitte Tahıl Muahedesi Türkiye’nin arabuluculuğu sayesinde gerçekleşti.” açıklamalarında bulundu.

‘TÜRKİYE PRENSİPLİ TAVIRLARI SAYESİNDE MUTEBER BİR AKTÖRDÜR’

Geçen hafta AGİT ve NATO toplantıları için Romanya ve Polonya’da olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, “Burada Ukrayna Dışişleri Bakanı da toplantılara katıldı. Başta Ukraynalı Dışişleri Bakanı olmak üzere tüm bu muhataplarımız, tüm konuşmacılar Türkiye’nin bu diplomatik uğraşlarını takdir ettiklerini söyleyerek Türkiye’ye tekraren teşekkür etti. Biz onlar teşekkür etsin diye bunları yapmıyoruz, bölgemizin barışı ve insanlık için yapıyoruz. Dış siyaset bir inanç sıkıntısıdır. Türkiye bugün global diplomaside en sağlam aktörlerden bir tanesi. Zira biz ne söylüyorsak onu yapıyoruz ne yapıyorsak da onu söylüyoruz. Türkiye prensipli tavırları sayesinde emniyetli bir aktördür.’’ tabirlerini kullandı.

‘BU KRİZİ YAŞAYAN BİRÇOK ÜLKE VAR’

Çavuşoğlu, dünyanın bir güç krizi ile karşı karşıya olduğunu söyleyerek, “Bu krize karşı ise son devirde attığımız adımlarla hem ülkemizde hem de etrafımızda güç güvenliğini artırıyoruz. Bu sene Avrupa’ya baktığımızda kısıtlamalar var; fakat rezervleri de var. Bu hoş bir şey. Lakin gelecek kışa yönelik çok önemli tasalar var. Bugün bu krizi yaşayan birçok ülke var. Türkiye’de yüksek güç fiyatlarından hepimiz şikayetçiyiz. Bugün Türkiye’deki enflasyon oranı yüksek. İzafî olarak başka ülkelerde de çok artıyor; lakin bizimki biraz daha yüksek. Bunu çözmek de bunu gidermek de bizim sorumluluğumuz. Rusya’dan aldığımız doğal gaz fiyatı da 3-4 katına çıktı. Her ne kadar devlet desteklese de fiyatlarla ilgili bir şikayetimiz var, gerçek. Aranızda ‘bu sene yahut önümüzdeki süreçte doğal gaz ya da elektrik kasveti çekeceğiz’ diye tasa duyan var mı? Yok. Zira bu yıllardır izlediğimiz stratejik siyasetlerin bir sonucudur.” dedi. 

İsveç ve Finlandiya’yla imzalanan Üçlü Muhtıra’ya değinen Çavuşoğlu, “FETÖ ile PKK/YPG birinci sefer dolaylı da olsa NATO’nun dokümanına girdi. Tepe bildirgesi bu dokümana de atıfta bulunuyor. Bu terör örgütlerinin bu evraklara girmesi için çalıştık” dedi.

‘NİKOS DENDİAS DA ÇABUCAK SOLUĞU ORADA ALDI’

Çavuşoğlu, Türk Devletleri Teşkilatı’yla birliğini güçlendiren Türk dünyasının artık yeni bir jeopolitik gerçeklik olduğunu vurgulayarak, “Tüm dünya ilgisini oraya vermeye başladı. Bugün Nikos Dendias da çabucak soluğu orada aldı. Kimi ziyaretlerde bulunuyor. Nereye gitsek gerisinden koşuyor sağ olsun Nikos Dendias benim eski dostum. Kaygılılar; zira KKTC, Semerkant’taki tepede gözlemci üye oldu. Bu bir başlangıç. Paniğe kapılmanın sebepleri de gelecek olan. Türk dünyasıyla da iş birliğimizi ve dayanışmamızı artırmamız gerekiyor.”